Chưa đồng ý để dân bầu trực tiếp Chủ tịch Đà Nẵng

Thí điểm mô hình chính quyền địa phương

Theo đó, TP.Đà Nẵng là cấp chính quyền địa phương, gồm có HĐND và UBND thành phố; còn cấp quận và phường chỉ có UBND.

Việc thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP.Đà Nẵng được thực hiện từ ngày 1.7.2021 cho đến khi Quốc hội quyết định chấm dứt việc thực hiện thí điểm.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, một số ý kiến đề nghị cần đổi mới cơ cấu tổ chức và hoạt động của HĐND thành phố theo hướng tăng số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách; làm rõ cơ chế giám sát đối với chính quyền địa phương ở quận, phường và các cơ quan tư pháp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến này để thể hiện trong dự thảo nghị quyết. Theo đó, mỗi ban của HĐND thành phố có không quá 2 phó trưởng ban hoạt động chuyên trách; trưởng ban của HĐND thành phố có thể là đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách.

Theo ông Tùng, quy định như vậy nhằm tạo sự linh hoạt, chủ động cho thành phố trong trường hợp cần bố trí tăng thêm số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách tại mỗi ban.

Nghị quyết còn quy định HĐND thành phố có thẩm quyền lấy phiếu tín nhiệm đối với Chủ tịch UBND quận và hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm.

Về UBND quận, UBND phường khi không tổ chức HĐND, ông Tùng cho biết, có ý kiến đề nghị đổi tên thành Ủy ban hành chính.

Tuy nhiên, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tuy UBND quận, UBND phường nơi thực hiện thí điểm có sự khác biệt cơ bản về địa vị pháp lý, cơ cấu tổ chức và chế độ làm việc nhưng việc đổi tên thành Ủy ban hành chính ngay trong giai đoạn này sẽ dẫn đến những thay đổi chưa thực sự cần thiết trong việc cấp, đổi các loại giấy tờ cho cá nhân, tổ chức ở địa phương.

Việc này cũng đòi hỏi phải sửa đổi, điều chỉnh các thông tin có liên quan trong hệ thống dữ liệu chung của quốc gia, gây tốn kém, khó khăn cho người dân và công tác quản lý nhà nước.

Hơn nữa, tại kỳ họp thứ 8, khi thông qua Nghị quyết thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP.Hà Nội, Quốc hội cũng đã nhất trí giữ tên gọi là UBND phường tại nơi thực hiện thí điểm.

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin phép giữ tên gọi là UBND như dự thảo nghị quyết.

Chưa bầu trực tiếp UBND 

Cũng theo ông Tùng, trong quá trình thảo luận, một số ý kiến đề nghị thực hiện thí điểm người dân trực tiếp bầu chủ tịch UBND để bảo đảm quyền của người dân trong việc lựa chọn người đứng đầu chính quyền địa phương, đồng thời có cơ chế giám sát, kiểm soát quyền lực đối với chủ tịch UBND.

Để có thể áp dụng được cơ chế này, cần phải có sự nghiên cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng. Do đó, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xin phép chưa quy định nội dung này trong dự thảo nghị quyết.

Để giám sát, kiểm soát quyền lực đối với chủ tịch UBND quận, phường, dự thảo nghị quyết đã quy định cơ chế chịu trách nhiệm của chủ tịch UBND quận, phường; bổ sung thẩm quyền của HĐND thành phố trong việc lấy phiếu tín nhiệm và xem xét việc trả lời chất vấn đối với chủ tịch UBND quận.

Đồng thời, tiếp tục duy trì cơ chế kiểm tra, giám sát của các cấp ủy Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội như hiện nay.