Phân từ và Cụm phân từ

Phân từ (Participle) – hay còn gọi là phân động từ là từ do động từ tạo ra và có đặc điểm như một tính từ.

Phân từ có 2 dạng chính là: Phân từ hiện tại và phân từ quá khứ. Ngoài ra, tuỳ theo cách chia mà người ta có thể chia thêm phân từ hoàn thành.

Đi sau động từ “tobe” để tạo thành thì hiện tại tiếp diễn:
Ví dụ: She is listening to radio.
(Cô ấy đang nghe đài).

Sử dụng như một tính từ để bổ nghĩa cho danh từ:
Ví dụ: She told me an amusing story.
(Cô ấy đã kể cho tôi nghe một câu chuyện vui)

Thay thế, rút gọn mệnh đề:
+ Khi hai hành động có cùng chủ ngữ, xảy ra đồng thời hoặc hành động thứ 2 là một phần hoặc kết quả của hành động thứ nhất, ta có thể rút gọn như sau:
Ví dụ: Before I left, I sent an email for her.
=> Before leaving, I sent an email for her.
(Trước khi rời đi, tôi đã gửi email cho cô ấy).
+ Rút gọn mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian:
Ví dụ: Because I fail the exam, I don’t want to come back home.
=> Failing the exam, I don’t want to come back home.
(Vì thi hỏng, tôi không muốn trở về nhà).
+ Rút gọn mệnh đề quan hệ:
Ví dụ: The boy who stands opposite us is a millionaire.
=> The boy standing opposite us is a millionaire.
(Người đàn ông đứng đối diện chúng ta là một triệu phú)

Sử dụng sau các động từ chỉ giác quan: smell, hear, taste, feel,…
Ví dụ: I feel uncomfortable seeing him.
(Tôi cảm thấy khó chịu khi thấy anh ta)

Sử dụng sau các động từ: catch (bắt gặp), find (thấy, bắt gặp), leave (để cho ai làm gì) với cấu trúc
Catch/find/leave + O + V.ing
Ví dụ: I find him dating with her.
(Tôi bắt gặp anh ta đang hẹn hò với cô ấy)

Sử dụng sau các động từ: go, spend, waste, be busy, come.
+ Go + V.ing: nói đến các hoạt động
Ví dụ: go shopping (đi mua sắm), go fishing (câu cá),…
+ Spend/waste + time/money + V.ing: dành/tiêu tốn thời gian/tiền bạc làm gì
Ví dụ: I spent 10 dollar buying this shoes.
(Tôi đã dành 10 đô la để mua đôi giày này).
+ Be busy + V.ing: bận rộn làm việc gì
Ví dụ: Jane is busy clean her house.
(Jane đang bận dọn nhà).

Sử dụng sau các liên từ: when, if, although, while, once
Ví dụ: Once working at the office, you don’t have to go out during office hours.
(Một khi làm việc tại văn phòng này, bạn không được ra ngoài trong giờ làm việc)

Nếu động từ có tận cùng bằng “e”, ta bỏ “e” và thêm đuôi “ing” vào.
Ví dụ: write => writing

Nếu động từ có kết thúc là phụ âm và liền trước nó là một nguyên âm, ta gấp đôi phụ âm và thêm đuôi “ing” vào.
Ví dụ: Run => running
Cut => cutting

Nếu động từ có tận cùng là “ie” thì ta thay thế đuôi này thành “y” rồi thêm “ing” vào.
Ví dụ: lie => lying
Die => dying

Đứng sau “tobe” để thành dạng bị động:
Ví dụ: The book was bought last week.
(Quyển sách đã được mua vào tuần trước).

Đứng sau have/had để tạo thành thì hiện tại hoàn thành hoặc quá khứ hoàn thành:
Ví dụ: I have studied English for 10 years.
(Tôi học tiếng Anh đã được 10 năm).

Sử dụng như một tính từ để chỉ cảm xúc của một người đối với sự vật, sự việc.
Ví dụ: I was surprised about the party.
(Tôi đã ngạc nhiên về buổi tiệc này).

Sử dụng như một tính từ hoặc trạng từ có nghĩa tương đương như bị động.
Ví dụ: The police find the stolen car.
(Cảnh sát đang tìm cái xe bị mất).

Rút gọn mệnh đề quan hệ ở thể bị động.
Ví dụ: Half of the people who were invited to the party left.
=> Half of the people invited to the party left.
(Một nửa khách được mời đã về)

Sử dụng trong các câu cầu khiến bị động:
Ví dụ: She gets the house repaired.
(Cô ấy sai người sửa lại nhà)

Phân từ quá khứ có 2 dạng: dạng có quy tắc và dạng bất quy tắc. Dạng có quy tắc là các động từ thêm “ed” vào cuối để tạo thành quá khứ phân từ. Dạng bất quy tắc là các động từ không tuân theo các quy tắc thêm “ed” mà bản thân nó có dạng quá khứ phân từ riêng.
Để tìm hiểu kĩ hơn về dạng động từ bất quy tắc, mời các bạn tham khảo bài [động từ bất quy tắc – có quy tắc]

Động từ có tận cùng bằng “e” thì khi chuyển qua quá khứ phân từ ta bỏ “e” và thêm “ed” vào.
Ví dụ: invite => invited
Smile => smiled

Nếu động từ có kết thúc là một phụ âm và đứng trước nó là một nguyên âm, ta gấp đôi phụ âm rồi thêm đuôi “ed” vào.
Ví dụ: stop =>stopped

Nếu động từ có tận cùng là “y”, ta chuyển “y” thành “I” rồi thêm “ed” vào.
Ví dụ: study => studied
Carry => carried

Phân từ hoàn thành được tạo ra bằng cách kết hợp “having” và quá khứ phân từ.

Phân từ hoàn thành có chức năng là nhấn mạnh hành động xảy ra trước trong 2 hành động.

Cụm phân từ là một nhóm từ bắt đầu bằng một phân từ (có thể là hiện tại phân từ, quá khứ phân từ hoặc phân từ hoàn thành).

Mục đích của cụm phân từ là để lược bớt mệnh đề, làm cho câu văn ngắn gọn xúc tích hơn.

Chúng ta chỉ được để sử dụng cụm phân từ khi chủ ngữ của mệnh đề muốn lược bỏ và chủ ngữ thứ 2 trong câu là cùng một đối tượng.

Cụm phân từ được dùng tương đương như một mệnh đề tính từ, có chức năng bổ nghĩa cho danh từ hoặc đại từ.

Cụm phân từ cùng được dùng như một mệnh đề trạng ngữ và có chức năng như một trạng từ.

Nếu cụm phân từ dùng để diễn tả hành động xảy ra trước hoặc cùng lúc với hành động ở mệnh đề còn lại thì cụm phân từ có thể nằm ở đầu câu hoặc ở giữa mệnh đề thứ 2 (sau chủ ngữ và trước động từ).
Ví dụ:I felt tired after I had studied a long time.
=> I having studied a long time felt tired.
=> Having studied a long time, I felt tired.
(Tôi cảm thấy mệt mỏi sau khi học một thời gian dài).

Khi hành động trong mệnh đề và hành động mà cụm phân từ diễn tả diễn ra song song và kéo dài thì cụm phân từ có thể đứng ở 3 vị trí:
+ Đứng đầu câu:
Ví dụ:Singing a song, Tom walked to school.
+ Đứng giữa câu:
Ví dụ: Tom singing a song walked to school.
+ Đứng cuối câu:
Ví dụ: Tom walked to school, singing a song.